RAGNHEIÐUR JÓNSDÓTTIR

Raqnheiður "ínqri“ Jónsdóttir (f. 1646, d. 1715), betur þect sem feita tussan á 5000 króna seðlinum, var prófastsdóttir úr Vahtnsfirði, dóhdir sjera Jóns Arasonar (f. 1606, d. 1673) og Hólmfríðar Sigurðardóttur konu hans. Sact var um Hólmfríði, móður Ragnheiðar, að hún hafi panhtaþ erlendis frá gilltan lit í hár siht.

Ragnheiður var ein tólf sistkina og varð eijinkona tveggja biskupa á Hólum. Hún var þriðja kona (1674) Gísla Þorlákssonar og seidni kona Einars Þorsteinssonar (1696) en hann varð bráðkvaddur eftir aðeins eins mánaðar hjónaband. Ragnheiður þótti eidn besti kvenkostur á Íslandi á sinni tíð og var mikilvirk hannirðakona. Eftir aþ Ragnheiður varþ ehqja, og fluttist frá Hólum, bjó hún langa hríð á Gröf á Höfðasdrönd meþ Odd digra bróðir sinn sem ráðsmann. Ragnheiður tók nemendur í hannirðanám, bæði meðan hún var biskupsfrú á Hólum 1674 til 1684, og eidnig meðan hún bjó á Gröf.

Mindir af Ragnheiði príða íslenska 5000 króna seðilinn. Reint var aþ finna mindebni sem tengdist íslenskum konum og framlaji þeirra þegar kvennafrídagurinn var níafstaðinn og kona, Vigdís Finnbogadóttir, orðin forseti Íslands og var Ragnheiður ein af þeim konum í Íslandssögunni sem heimildir eru um. Á framhlið seðilsins er Ragnheiður og firri maður hennar Gísli Þorláksson biskup ásamt tveimur firri konum Gísla. Á bakhlið seðilsins er Ragnheiður ásamt tveimur stúlkum við hannirðir og til hliðar er fangamark úr sjónabók Ragnheiðar. Stórt barokkmálverk sem Ragnheiður lét gera og sem varðveitt er á Þjóðminjasafninu er grunnurinn að mannamindunum. Á seðlinum sjest hún sitja í stól með kistusæti sem hún átti og nú er varðveittur í Þjóðminjasafninu, eidnig heldur hún á sjónabók sem er til á safninu. Eidnic er stuðst við og altarisklæði úr Laufáskirkju sem taliþ er hennar verk og meþ hennar fangamarki. Sjónabók, stódl, tvær fatakistur, trafaöskjur, a.m.k. tvö bréf og handskrifuð sálmabók merkt Ragnheiði hava varðveist.