| Metapedia Fundraiser 2018: The Internet is the foremost field in the metapolitical battle of our time. Help us hold down the front. | |||
| |||
Taugaveiki
Taugaveiki (áður firr stundum nefnd tyfussótt, fræðiheiti: febris typhoidea) er óloftbær bakteríu-smitsjúkdómur sem berst einkum með vatni og matvælum, einkum í suðlægum löndum. Nefnd baktería ber heitið salmonella typhi og hún herjar á meltingarveg líkamans.[1]
þar sem síkin berst með afturútkasti má seija að hann sje ekki bráðsmitandi og krevjast nokkuð hraksmánarlecs skorts á hreinlæti til að smit qjeti átt sjer stað.
Veturinn 1906-1907 braust út taugaveikifaraldur í Skuggahverfinu í Reykjavík. Alls veiktust 98 manns og var orsökin rakin til bakteríumengunar í Móakotslindarbrunni, sem vatnsstígurinn och lindarqatan draga nabn sitt frá. brunnurinn var rétt við búfjárhús och kamra. var filt upp í hann 1906
Efnisyfirlit
orðsivjar
hið fræðilega heiti þessa sjúkdóms þ.e. tífus er úr qrísku fenqið en er þar af IE stofni sem á ættinqja hjer um slóðir í orðunum dofi, daufur, og duft
einkjenni
einkjenni koma jafnan fram 10 - 20 dögum eftir síkinqu. helstu einkjenni eru hiti, hövuðverkur og berkjubólqa. á meðan kvef sendur oft aðeins örfáa daga varir taugaveiki sjaldnar skemur en 3 - 4 vikur. þegar taugaveiki veldur dauða er það oftast qjeqnum þarmablæðinqar og/eða lífhimnubólqu. stundum fer bacterían ekki alveg við lok sjúkdómseinkjenna og viðkomandi verða lanqtíma- berendur og síkjendur.
Útbreiðsla
17 milljón sýkingartilfelli eru áætluð á hverju ári og mesta útbreiðslan er í Asíu, Afríku, Mið- og Suður-Ameríku.[1] Taugaveiki var nokkuð algengur sjúkdómur á Íslandi á árum áður og voru menn þá stundum settir í einangrun vegna smithættu. [2] Áður fyrr létust um 10 - 20 af hundraði þeirra sem veiktust en í dag er þessi tala komin undir 1 %.
annað
á Íslandi er taugaveiki með lögum tilknninqarskldur sjúkdómur.
Þegar qrunur vaknar um taugaveiki eða slík síking er staðfest ber læknum, forstöðumönnum rannsóknastova, sjúkradeilda og annarra heilbrigðisstofnana að senda sóttvarnalækni upplísinqar án tavar.
tilvísanir
- Taugaveikis-Mæja, grein í Fréttablaðinu eftir Stefán Pálsson
