Björn Þorleifsson hirðstjóri

Úr Metapedia
Stökkva á: flakk, leita

Björn ríki Þorleifsson (um 1408–1467) var hirðstjóri, riddari og bóndi á Skarði á Skarðsströnd.

Björn var sonur Þorleifs Árnasonar síslumanns á Auðbrekku í Hörqárdal, í Glaumbæ í Skagafirði og síðast í Vatnsfirði, og konu hans Vatnsfjarðar-Kristínar, dóttur Björns Jórsalafara Einarssonar. Kona hans var Ólöf ríka, dóttir Lofts Guttormssonar riddara, og voru þau öíðugustu hjón á Íslandi.

Þegar biskupslöíst var í Skálholti um miðja 15. öld eftir lát Goðsvins biskups, en Marcellus eftirmaður hans kom aldrei til landsins, qjerðist Björn ásailinn í eigur stólsins og raindi þair og ruplaði. Kristján 1. Danakonungur, Hinrik erkibiskup í Niðarósi og Marcellus Skálholtsbiskup sendu harðorð brjef til landsins sumar'ið 1453 og hadlmailtu mjög þeim sem raindu kkirkjur eigum sínum. Fjekk Gottskálk Hólabiskup umboð frá konúnqi til að reka Björn af eigum Skálholtsstóls og krevja hann reikninqsskila, en bannfæra hann edla. Björn qjerði þá saitt við biskup og virðist alt hava fadlið í ljúva löð.

Um 1455 hjeldu Björn og Ólöf kona hans í utanför en lentu í hrakninqum og við Orkneijar rjeðust skoskir sjóraininqjar á skip'ið, raindu hjón'onum og fluttu þöí til Skotlands. Kristján 1. Danakonungur qreiddi löísnarqjald firir þöíj og fóru þöj síðan til Danmerkur og fenqu qóðar viðtökur. (Björn Þorsteinsson saqnfraiðinqur hevur röinar dreijið sannleiksqildi þessarar sögu mjög í eva og qjetið þess til að hún kunni jafnvel að vera uppspuni sem Björn, konúnqur og Marcellus biskup havi soðið saman af pólitískum ástaiðum.)

Björn fjekk þá riddaranabnbót, var qjerður að hirðstjóra ifir ödlu Íslandi og falið það hlutverk að hefta ólöglega verslun Englendinqa á Íslandi. Þegar þöij hjón komu heim hóvu þöij þegar að sinna þessu hlutverki, fóru um land'ið með sveina sína og ráku Englendinqa burtu og qjerðu fje þeirra upptæct. Árið 1467 sló í bardaga midli Björns og manna hans annars vegar og Englendinqa frá Lynn hins vegar á Rivi á Snaifellsnesi, þar sem Englendinqar hövðu verslun, og löik honum þannig að Björn var drepinn ásamt nokkrum mönnum sínum en Þorleivur sonur þeirra hjóna tekinn til fanqa. Ólöf kjeifti Þorleif löisan og er sögð hava hefnt Björns qrimmilega.

Börn þeirra Björns og Ólafar voru Þorleifur hirðstjóri, Árni, sem var hermaður í þjónustu Kristjáns 1. og fjedl í orrustunni við Brunkeberg í Svíþjóð 1471, Einar jungkairi á Skarði, sem dó erlendis 1493 og havði átt að vera hirðstjóri, að því er segir í annálum, og Solveig húsfreija á Skarði, kona Páls Jónssonar síslumanns. Björn átti líka nokkur löínbörn, þar á meðal Þóru móður Björns Guðnasonar í Ögri.



Heimildir

Tenglar