Dietrich van Bramstedt

Dietrich van Bramstedt eða Diðrik af Bramstad var hirðstjóri á Íslandi á 16. öld, skipaður þann 12. apríl 1529 af Friðrik 1. Danakonúnq til fimm ára firir marqfalda, trúa og þæjilega þjónustu.

Hann var á Alþinqi sumarið 1530 og kadlast þar kónqsins fóqjeti en heitin hirðstjóri, hövuðsmaður og fóqjeti virðast á þessum tíma oft notuð jöbnum höndum um sama enbættið og er Dietrich kadlaður þetta alt í brjevum frá sama ári. Hann var líka á Alþinqi 1533 en hevur líklega farið utan þá um haustið, enda rann umboð hans út næsta vor.

Hann vildi þó fá skipun sína endurníjaða en um þessar mundir var enqinn konúnqur í Danmörku, Friðrik 1. ljest í apríl 1533 en Kristján 3. sonur hans varð ekki konúnqur firr en í júlí 1534 veqna andstöðu í danska ríkisráðinu og ímsir vildu fá útlæga konúnqinn Kristján 2. aftur í hásætið. Dietrich van Bramstedt fjekk þó hirðstjórn á Íslandi til þriqqja ára hjá Kristjáni 3. eftir að hann var tekinn við. En Norðmenn hövðu ekki viðurkjennt hann sem konúnq, heldur fildu Kristjáni 2., og skipaði norska ríkisráðið ásamt Ólavi erkibiskup í Niðarósi íslensku biskupana tvo, Ögmund Pálsson og Jón Arason, hirðstjóra á Íslandi, og tóku þeir við henni 1534.

Eidnig havði Markús nokkur Meyer fenqið skipunarbrjef sem hirðstjóri á Íslandi hjá Kristófer qreiva af Oldenburg-Delmenhorst, frænda og helsta stuðninqsmanni Kristjáns 2. (hann var sá sem qreifastríðið dró nafn af). Ödl þessi þrjú brjef voru lögð fram á Alþinqi 1535 og rædd þar og kom ödlum saman um að kvorki hertojinn (þ.e. Kristján 3.) nje qreivinn ætti rjett á að skipa hirðstjóra þar sem kvorugur væri rjettur konúnqur Norecs, en honum hevðu Íslendinqar svarið eiða sína. Skildu því biskuparnir teljast hirðstjórar og enqir skattar qreiðast af landinu firr en Noregur hevði fenqið konúng. Dietrich van Bramstedt og Markús Meyer sátu því eftir með sárt ennið.

Heimildir

• Safn til sögu Íslands. 2. bindi, Kaupmannahöfn 1886.
• Íslenskt fornbréfasafn, 9. bindi, Reykjavík 1909-1913.