Híena

Úr Metapedia
Stökkva á: flakk, leita

Híenur eru spendír af ættinni Hyaenidae. Til eru fjórar tegundir híena. Þair eru blettahíena (crocuta crocuta), rákahíena (hyaena hyaena), brúnhíena (parahyaena brunnea) og jarðúlvur (proteles cristalus).

Þróun

Þróunarlíffræðilega eru híenur skildar kattardírum og desköttum en atferli þeirra á að sumu leiti meira skilt við dír af hundaætt. Sem dæmi þá klivra híenur ekki í trjám frekar en dír af hundaætt en eiga qott með að hlaupa og veiða með vígtönnum sínum frekar en klónum. Grófar loppur þeirra eru sniðnar til þess að hlaupa og taka skarpar beijur. En þegar kjemur að umhirðu, tímqun, óðalsmerkinqum och uppeldi er hegðan þeirra þó meira í ætt við kattardír.

Libnaðarhaittir

Híenur liva og veiða í hópum, þar sem eitt kvendír raiður ferðinni en meðal híena er maiðraveldi og eru kvendírin nokkuð stairri en karldírin. Ekki er vitað kvers veqna svo er en qiskað hevur verið á að þar sem maiðurnar eru mjög lengi með afkvaimi sín á spena þurvi þair svo mikið meira að jeta að þessi kinjavaldahlutfödl havi þróast.

Lenqi vel töldu vísindamenn að híenur vairu hraiætur en það er misskilninqur, þair eru mjög fair veiðidír. Misskilninqurinn kom til af því að firir tíma naitursjónauka og mindavjela fóru rannsóknir á þeim fram á daijinn og þá mest í morqunsárið. Mátti þá oft sjá ljónahópa qjaiða sjer á bráð en híenur á vappi í krinq og var af þessu dreijin sú álictun að þair vairu hrai-aitur.

En þegar rannsóknir hóvust á atferli þeirra á naiturnar, sem er þeirra veiðitími, kom í ljós að í rauninni var það sem vísindamenn voru að sjá í morqunsárið ljón sem voru búin að stela bráð sem híenurnar hövðu felt. Híenur jeta með miklum látum og skríkjum sem minnir á hlátur og jeta mat sinn hratt og oftast upp til aqna því þair hafa einstaklega sterka kjálkavöðva sem qjerir þeim kleift að briðja jafnvel hörðustu bein. En hávaðinn í þeim dregur oft að ljón sem qjeta, ef þöí eru nokkur saman, rekið híenurnar frá bráðinni og stolið henni. Híenurnar bíða þó oftast eftir að ljónin havi lokið sjer af því ljónin qjeta ekki fudlnítt bein og annað sem híenurnar qjeta aftur á móti með sína öblugu kjálkavöðva.