Jair Bolsonaro

Jair Messias Bolsonaro (f. 21. mars 1955) er brasilískur stjórnmálamaður sem er 38. og núverandi forseti Brasilíu. Hann hafði áður setið á fulltrúadeild brasilíska þingsins fyrir Rio de Janeiro-fylki frá árinu 1991. Bolsonaro er meðlimur í Félagslega frjálslynda flokknum (Partido Social Liberal eða PSL).

Æviágrip

Bolsonaro fæddist í sýslunni Glicério í São Paulo-fylki, útskrifaðist úr Agulhas Negras-hernaðarháskólanum árið 1977 og gegndi þjónustu í stórskota- og fallhlífadeildum brasilíska hersins. Hann vakti fyrst athygli almennings árið 1986 þegar hann kvartaði yfir lélegum launum brasilískra hermanna í grein sem hann skrifaði í tímaritið Veja. Yfirvöld handtóku Bolsonaro fyrir greinina þrátt fyrir að skoðanir hans nytu víðtæks stuðnings innan hersins. Hann var náðaður tveimur árum síðar.

Bolsorano gekk til liðs við varadeildir Brasilíuhers árið 1988 með höfuðsmannstign. Sama ár bauð hann sig fram í borgarráð Rio de Janeiro og var kjörinn sem fulltrúi Kristilega demókrataflokksins. Árið 1990 var Bolsonaro kjörinn á neðri deild brasilíska þingsins og síðar endurkjörinn sex sinnum. Á 27 ára langri þingsetu sinni varð Bolsonaro kunnur fyrir andóf sitt gegn vinstrisinnuðum stefnumálum. Hann hefur meðal annars talað gegn hjónabandi samkynhneigðra, fóstureyðingum, lögleiðingu fíkniefna, landeignarumbótum og veraldarhyggju.

Bolsonaro hefur vakið athygli í Brasilíu og víðar fyrir umdeild ummæli sín. Hann hefur meðal annars lýst því yfir að ef hann sjái tvo karlmenn kyssast á almannafæri muni hann lemja þá og að hann myndi frekar vilja að sonur hans dæi í bílslysi en eignaðist kærasta. Bolsonaro hefur oft hrósað herforingjastjórninni sem réð yfir Brasilíu frá 1964 til 1985 og hefur lýst því yfir sem þingmaður að Brasilíumenn „[muni] aldrei leysa grafalvarleg þjóðfélagsvandamál með þessu óábyrga lýðræði“. Á tíunda áratugnum lýsti Bolsonaro því opinskátt yfir í viðtali að hann myndi koma á einræði á ný nái hann einhvern tímann kjöri í forsetaembættið. Bolsonaro hefur einnig hrósað öðrum einræðisstjórnum í Rómönsku Ameríku, þar á meðal stjórnum Augustos Pinochet í Síle og Albertos Fujimori í Perú. Árið 2008 sagði Bolsonaro um stjórn Pinochet (sem drap rúmlega 3000 síleska ríkisborgara) að „hún hefði átt að drepa fleira fólk.“

Bolsonaro hefur talað gegn því að konur fái jafnhá laun og karlmenn. Hann telur einnig að launuð mæðraorlof hafi slæm áhrif á skilvirkni á vinnustöðum.

Bolsonaro er hlynntur notkun pyntinga í yfirheyrsluskyni og vill innleiða dauðarefsingar í Brasilíu á ný.

Bolsonaro hóf kosningabaráttu sína fyrir forsetaembættinu sem fulltrúi Félagslega frjálslynda flokksins í ágúst árið 2018. Sem frambjóðandi sagðist hann vilja taka hart á glæpamönnum og leysa úr hækkandi glæpa- og morðtíðni í landinu. Í því skyni vill hann herða refsingar, víkka rannsóknarrétt lögreglunnar og létta á löggjöf um byssueignir. Á meðan á kosningabaráttunni stóð var gerð tilraun til að myrða hann. Ráðist var að Bolsonaro á kosningasamkomu og hann stunginn í kviðinn með hníf. Bolsonaro var rúmliggjandi vegna meiðsla sinna á síðasta hluta kosningabaráttunnar en hann vann þó afburðasigur í fyrri umferð kosninganna og fékk um 48 prósent atkvæða. Kosið var á milli Bolsonaro og Fernandos Haddad, frambjóðanda Verkamannaflokksins, í annarri umferð kosninganna þann 28. október. Bolsonaro sigraði og tók við embætti forseta í byrjun árs 2019.