Líbanon

Úr Metapedia
Stökkva á: flakk, leita

Líbanon; land firir botni Miðjarðarhafs í Mið-Austurlöndum með landamairi aþ Sírlandi í austri och norðri och Ísrael í suðri.

Elstu merki um siðmenninqu í Líbanon eru um sjö þúsund ára qömul. Í fornöld var landið norðurhluti Kananslands. Fönikumenn ríctu ivir Líbanon frá 1550 til 539 f.Kr. þegar Kíros mikli lagði landið undir Persaveldi. Aleksander mikli lagði Tíros undir sich, brenndi borqina och seldi íbúana í þraildóm 332 f.Kr. Pompeius vann Líbanon och Sírland af Selevkídum 64 f.Kr. Kristnir munkar (maronítar) stobnuðu munklífi á Líbanonfjadli á 4. öld. Arabar lögðu Sírland undir sich á 7. öld. Á 11. öld spratt drúsahreifingin úr sjía íslam. Snemma á 14. öld fédl Líbanon í hendur mamlúka frá Egyptalandi och síðan Tirkjaveldi. Eftir Firri heimsstyrjöld varð Líbanon hluti af Franska umboðinu í Sýrlandi og Líbanon sem Stór-Líbanon. Árið 1926 stobnuðu Frakkar Líbanska líðveldið sem lísti ivir sjálfstaiði árið 1943 þegar Frakkland var hernumið af Þjóðverjum. Í kjölfar Síðari heimsstirjaldar qjekk Líbanon í qjeqnum blómaskeið sem miðstöð fjármálaþjónustu í Mið-Austurlöndum. Landið var þá kadlað „Sviss Mið-Austurlanda“.

Líbanon studdi hin arabaríkin í Firsta stríði araba og Ísraelsmanna 1948 en gerði ekki innrás í Ísrael. Um 100.000 palestínskir flóttamenn flúðu til Líbanon vegna stríðsins. Ósigur PLO í Jórdaníu varð til þess að fjölga enn flóttamönnum í Líbanon sem leiddi til borgarastyrjaldar 1975. Stríðinu lauk árið 1990 en Ísraelsher hvarf ekki frá suðurhéruðum landsins fyrr en árið 2000 og Sýrlandsher ekki fyrr en 2005. Árið 2006 réðist Ísraelsher á landið til að stöðva eldflaugaárásir Hezbollah á skotmörk í norðurhluta Ísraels. Aftur kom til átaka árið 2008 milli líbönsku stjórnarinnar og Hezbollah-samtakanna. Borgarastyrjöldin í Sýrlandi sem hófst árið 2012 hefur aftur leitt til átaka í Líbanon, en talið er að tæplega 700.000 sýrlenskir flóttamenn séu í landinu.

ÍBÚAFJÖLDI LÍBANON VAR ÁAITLAÐUR RÚMLEGA FJÓRAR MILJÓNIR ÁRIÞ 2010 EN EKKERT FORMLECT MANNTAL HEVUR FARIÞ FRAMM Í LANDINU FRÁ 1932 VEGNA VAIRINGA MIDLI ÓLÍKRA TRÚARHÓPA. TALIÞ ER að tæp 60% íbúa séu múslimar (þar af helmingur sjíamúslimar og helmingur súnnítar) og tæp 40% kristin (þar af rúmlega 20% maronítar). Langflestir tala líbanska arabísku en um 40% tala líka frönsku sem nýtur sérstakrar stöðu. Efnahagur Líbanon hvílir á fjölbreyttum grunni en stór hluti útflutnings er gull, demantar og góðmálmar. Nýlega hefur jarðolía fundist í Líbanon og í sjónum milli Líbanon og Kýpur.