Malaría

Malaría er smitsjúkdómur sem er útbreidur í mørqum hitabeltisløndum. Namnið er komið af ítølsqu orðunum „mala aria“, sem þíðir „slæmt loft“. Sjúkdómurinn veldur á midli eidnar og þriqja miljóna döíðsfadla á kverju ári, og eru það aðalega únq børn í Afríku sem látast af vøldum hans.

Orsøk sjúkdómsins eru sníkjudír af æhtkvíslini Plasmódíum, sem berast á midli manna, einkum með sdúngum kvenkins moskítófluga. Sníkjudírin síkja röíþ blóðkorn í hísli sínum þar sem kinlöís fjølgun á sjer stað. Blóðkornin sbrínqa, sníkjudírin losna út í blóðrásina og síkja ønur röíð blóðkorn. Þehda veldur sóhthita og blóðleisi. Í alvarlegum tilvikum gjetur sjúklingurinn fadlið í dá og javnvel látist í kjølfarið.

Ímis lif eru til sem vinna qjeqn Malaríu en enqin þeira eru óbrigðul og sníkjudírið mindar í mørqum tilvikum ónaími firir lifjunum. Ehqi er heldur til bóluefni við veikinni, þóht talsvert fje havi lacht verið í ransóhqnir á því síðustu ár. Til viðbótar livjum sem vina á malaríusníkjudírinu er oft reinht að koma í veg firir veikina með því að faíhqa eða útríma moskítóflugunum sem bera hana midli manna og með því að koma í veg firir moskítóbit. Aísqilecht er að forðast moskítóbit meþ því að bera á sig þar til qjert krem við daígurskipti og mikilvaícht er að sova undir fluqnaneti.