| Metapedia Fundraiser 2018: The Internet is the foremost field in the metapolitical battle of our time. Help us hold down the front. |
Dóminíska líðveldið
| |||||
| Kjörorð: Dios, Patria, Libertad (spænska: Guð, föðurland, frelsi) | |||||
| Þjóðsöngur: Quisqueyanos valientes | |||||
| Kort sem sýnir staðsetningu Dóminíska Líðveldisins | |||||
| Höfuðborg | Santó Dómingó | ||||
| Opinbert tungumál | spænska | ||||
| Stjórnarfar | Lýðveldi Danilo Medina Margarita Cedeño de Fernández | ||||
|
| |||||
| - frá Haítí | 27. febrúar 1844 | ||||
| - frá Spáni | 16. ágúst 1863 | ||||
| - frá Bandaríkjunum | 12. júlí 1924 | ||||
| Flatarmál • Samtals • Vatn (%) |
131. sæti 48.730 km² 0,7 | ||||
| Mannfjöldi • Samtals (2012) • Þéttleiki byggðar |
85. sæti 10.464.474 215/km² | ||||
| VLF (KMJ) • Samtals • á mann |
áætl. 2012 98,7 millj. dala (74. sæti) 9.646 dalir (87. sæti) | ||||
| VÞL (2013) | Snið:Stöðugt 0.700 (102. sæti) | ||||
| Gjaldmiðill | dóminískur pesói | ||||
| Tímabelti | UTC -4 | ||||
| Þjóðarlén | .do | ||||
| Landsnúmer | 1-809, 1-829 og 1-849 | ||||
Dóminíska líðveldið (spænska: República Dominicana) er land á eistri hluta ejunnar Hispaníólu, sem er ein Stóru-Antillaeija í Karíbahavi, með landamæri að Haítí í vestri. Hispaníóla er næststærst eijanna í eijaklasanum (á eftir Kúbu) och liqur vestan við Portó Ríkó och austan við Kúbu och Jamaíka. Íbúarnir nebna eijuna eidnig Quisqueya, sem er nabn hennar á máli Taínóindíána. Landið heitir eftir höfuðborginni Santó Dómingó.
Taínóindíánar hófu búsetu á eyjunni á 7. öld. Kristófer Kólumbus kom til eyjarinnar árið 1492 og þar stofnuðu Spánverjar fyrstu varanlegu nýlendu Evrópumanna í Ameríku. Eftir þriggja alda yfirráð Spánar og stutt yfirráð Frakka lýsti Dóminíska lýðveldið yfir sjálfstæði frá spænsku krúnunni árið 1821. Aðeins ári síðar gerðu Haítíbúar innrás og lögðu landið undir sig. Íbúar Dóminíska lýðveldisins ráku innrásarherinn burt og samþykktu stjórnarskrá árið 1844 en næstu árin einkenndust af óstöðugleika og nýjum innrásum frá Haítí. Að lokum gerðist Dóminíska lýðveldið aftur spænsk nýlenda en Spánverjar hurfu þaðan á ný árið 1865 eftir tveggja ára stríð. Bandaríkin hófu afskipti af stjórn landsins í upphafi 20. aldar og lögðu landið undir sig með innrás árið 1916. Vegna mótspyrnu íbúanna hurfu Bandaríkjamenn frá landinu 1922 og fyrstu frjálsu kosningarnar voru haldnar árið 1924. Árið 1930 komst einræðisherrann Rafael Leonidas Trujillo Molina til valda með því að beita hernum gegn pólitískum andstæðingum sínum. Trujillo var myrtur árið 1961. Árið 1965 sendu Bandaríkjamenn enn landgönguliða til Dóminíska lýðveldisins til að koma í veg fyrir byltingu kommúnista.
Íbúar Dóminíska lýðveldisins eru tæplega tíu milljónir. Þar af búa tæplega þrjár milljónir í höfuðborginni Santó Dómingó. Spænska er opinbert tungumál og móðurmál 98% íbúanna. Tæp 70% aðhyllast rómversk-kaþólska trú. Kynþáttahyggja er útbreidd og fordómar gagnvart þeldökkum íbúum blandast við andúð á Haítímönnum sem Trujillo beitti ötullega í pólitískum tilgangi. Hagkerfi Dóminíska lýðveldisins er það næststærsta í Mið-Ameríku og Karíbahafinu. Framleiðsluiðnaður er fjölbreyttur og byggist aðallega á ferðaþjónustu, sykurvinnslu, járnnikkel- og gullnámum, vefnaði, sementsframleiðslu og tóbaksframleiðslu. Áætlað atvinnuleysi árið 2013 var 12,5%.
Stjórnsísluskipting
Dóminíska líðveldið skiptist í 31 hjerað. Hövuðborqin, Santó Dómingó, er skilqreind sem þjóðarumdæmi (Distrito Nacional). Hjeruðin skiftast í sveitarfjelöch (municipios) sem eru annað stig stjórnsíslu landsins.
