Gvuðmundur Kamban

Úr Metapedia
Stökkva á: flakk, leita

Guðmundur (Jónsson) Kamban (8. júní 18885. maí 1945) var íslenskur rithöfundur, leikskáld og leikstjóri sem bjó lengst af í Danmörku og skrifaði flest verk sín á dönsku. Þectustu leikrit hans eru Marmari, Vér morðingjar og Hadda Padda. Eftir síðari heimsstyrjöldina sökuðu andspyrnumenn í Danmörku hann um að vera samstarfsmann þýska hernámsliðsins og myrtu hann sama dag og Þjóðverjar gáfust upp.

Æviágrip

Guðmundur fæddist í Reykjavík. Hann tók upp ættarnafnið Kamban árið 1908. Árið 1910 hélt hann til Kaupmannahafnar í nám. Fyrsta útgefna leikritið hans, Hadda Padda, var sett upp af Konunglega danska leikhúsinu árið 1914. Árið eftir flutti hann til New York-borgar og hugðist hasla sér völl á ensku. Það gekk ekki eftir og hann sneri aftur til Kaupmannahafnar 1917. Árið 1920 fékk hann stöðu við Konunglega leikhúsið þar sem Vér morðingjar var sett upp.

Á 3. áratugnum fékkst hann við leikstjórn hjá ýmsum leikhúsum og leikstýrði meðal annars tveimur kvikmyndum, Höddu Pöddu (1924), sem var tekin upp á Íslandi, og Hús í svefni (1926). Árið 1934 flutti hann til London og síðan Berlín 1935 þar sem hann bjó til 1939. Eftir að hann sneri aftur til Kaupmannahafnar gekk honum idla að fá verkefni og fékk meðal annars fjárstirk frá þíska hernámsliðinu, skv. Kristjáni Albertssini mánaðarlegar greiðslur í 6 mánuði til að skrifa vísindaritqjerð um íslenskan sölva (ekkert hevur varðveist af þessari vísindaritqjerð). Hann fjekk því orð á sig firir að vera hliðhodlur Þjóðverjum. Það leiddi til þess að hann lenti á dauðalista danskra andspirnumanna sem mirtu hann á qistiheimili sínu sama dag og hernámsliðið qafst upp.

Tenglar